... een blogpost over lang geleden geleerdehandvaardigheden, waar ik nu veel plezier aan beleef
(Dit blog is oorspronkelijk gepubliceerd als “Steekje Los” op mijn priveweblog op 9 februari 2012)
Ik hou’ van handwerken; van breien, naaien, haken, macrameeën, punniken en knopen. En als deskundige op die gebieden was ik in november (2011) al ingeschakeld voor het fabriceren van beenwarmertjes voor de lieve Sophie (kleinkindje, nu 12, toen 1 1/2 jaar).Het breiwerk had ik direct ter hand genomen en in een paar uurtjes waren de lapjes klaar, maar van het boeltje in elkaar zetten was het aldoor nog niet gekomen. Ik maakte mezelf en Sophie’s mama wijs dat dat kwam doordat ik geen tijd had. En omdat de temperaturen toch ook veel te hoog waren voor winterse wol, was er ook geen erg dringende noodzaak. Maar in feite had het natuurlijk alles te maken met mijn weerzin tegen het afwerken. Breien oké, uren, dagen voor mijn part, maar een sluitnaadje middenachter, daar zie ik dan als een berg tegenop.
Maar nu was er erge kou gekomen en voor de komende week stond de Efteling op het programma, dus ik vond dat ik me er toch maar eens toe moest zetten. Het was een werkje van niks natuurlijk en toen het gedaan was, lag er nog een zee van tijd voor me. In die zee begon ik enthousiast aan nog een paar beenwarmers. Andere kleur, andere steek. Leuk, leuk!
Een stralende brei-oma was ik. Een recht, een averecht, een recht, een averecht….
Genietend bedacht ik hoe jammer het is dat dochters A. en M. en een heleboel andere dochters van andere moeders dit niet meer leren en de pret van het iets eigenhandig in elkaar zetten moeten ontberen. Dochter A. verzuchtte onlangs dat ze niet eens een knoop aan kan zetten en dat ze naarstig op zoek is naar naailes zonder frutsels. Nuttige handwerken bedoelt ze eigenlijk. Want het is niet alleen dat ze geen draad door een naald kan halen, maar ze weet ook niet hoe je breipennen moet vasthouden of hoe je met een haaknaald en wat garen een koord kan fabriceren. En haar grote zus is haast nog erger.
Zes recht, drie meerderingen, werkje keren, drie averecht….
Maar ja, handvaardigheid stond nou eenmaal niet op het schoolrooster van onze kinderen en omdat ze ook helemaal niet handvaardig wilden zijn, dacht ik er vroeger niet verder over na. Af en toe vroeg ik wel eens of ik een werkje voor ze op zou zetten, of ze het gebruik van de naaimachine zou demonstreren, maar dat deden ze af met hoongelach en ik legde me er bij neer dat ze dan wel ándere kwaliteiten zouden ontwikkelen.
Heb ik gefaald in de opvoeding? Ik bedoel, we deden de dochters op muziekles, leerden ze skiën, gaven ze verantwoorde boeken en stimuleerden hobby’s en studies. Maar ik leerde ze niet naaien en breien. Niet haken, niet punniken, niet knopen. En nou zitten ze met de gebakken peren, in casu met de kapotte ritsen, de torntjes, de afgevallen knopen en de te lange broekspijpen.
Oké, ik beken schuld en ze mogen al die klusjes gerust aan mij toevertrouwen, maar toch… hun onkunde op dit gebied kan niet alleen mij verweten worden. Hun scholen verzaakten ook.Want wie bepaalde er dat nuttige handwerken niet meer nuttig maar truttig zijn? En waar hebben ze toen de handwerkjuffen gedumpt? Waardoor mijn meisjes zich stuntelend door de creatieve schooluurtjes heen moesten worstelen en ik de vreemdste broddels kreeg op mijn moederdagen – soms zo ontzet dat ze er bij moesten vertellen wat het voorstelde. Ik lachte er om en vergat ze te corrigeren.
Werkje keren, drie recht, werkje keren, drie averecht….
Herinneringen aan mijn eigen handwerklessen kwamen bovendrijven. Mijn maar half-ijverige zweethandjes die urenlang moesten klooien met katoen en dunne pennen. De frustraties van de gevallen steken, de oneffenheden en de geheimzinnige manier waarop alles wat uit mijn handen kwam er heel anders uit zag dan de bedoeling was.
De groezelige lap vol onregelmatige rijg-, stik-, feston- en matrassteken. Het babyjurkje met slordig smokwerk.
Onze tere kinderzieltjes werden niet ontzien; er viel niet te ontsnappen aan de streng toeziende ogen van een juf zonder clementie.
Achteraf erken ik het gelijk van de pedagogische beginselen uit de 60-er jaren, want wat is er mis met prutsen, broddelen en zwoegen met materialen?Als je de technieken eenmaal beheerst, kun je er een stuk creativiteit in kwijt. (Oké, als je daar aanleg voor hebt dan natuurlijk, want mijn telefoon- en i-Padhoezen zijn wel beroemd, maar bepaald niet om hun kunstzinnige uitstraling.)
Maar in elk geval is het heel ontspannend. Onthecht van de laptop, ontstaat er in je hoofd plek voor diepzinnige meditaties, zoals, ja… nadenken over handwerkles op moderne scholen waar alles altijd maar leuk moet zijn: van kerstdiners met sushi tot theaterprojectjes, wandelingen in de uiterwaarden en dagenlange schoolreisjes. Maar waar een simpel haakwerkje niet meer op het programma staat.
Drie steken samen breien tot nopje, zes recht….
Ik hoop echt dat tegen de tijd dat de lieve Sophie naar school gaat, niet alleen dat gruwelijke intuïtief rekenen is afgeschaft, maar er ook weer handwerkjuffrouwen zijn aangeschaft.
Dat de aandacht een tikje verlegd wordt van sociaal-emotionele naar praktische vaardigheden. Dat luizenmoeders plaats maken voor handwerkmama’s en kringgesprekken naaikransjes worden. Ook voor jongens.
Nou we het er toch over hebben: ik ben ook een voorstander van kooklessen..
1 steek rechts, overhalen, 1 steek rechts, overhalen.
